Waardering van elementen in de jaarrekening
Een jaarrekening dient een zodanig inzicht te geven dat een verantwoord oordeel kan worden gevormd omtrent het vermogen en het resultaat, alsmede de solvabiliteit en de liquiditeit van de rechtspersoon. De waardering van de elementen in de jaarrekening vormt hiervan een belangrijk onderdeel.
Elementen van de jaarrekening
De elementen van de jaarrekening en de bijbehorende definities zijn:
Balans
Activa – Een uit gebeurtenissen in het verleden voortgekomen middel, waarover de onderneming de beschikkingsmacht heeft en waaruit in de toekomst naar verwachting economische voordelen naar de onderneming zullen vloeien.
Passiva – Bestaande verplichtingen van de onderneming die voortkomen uit gebeurtenissen in het verleden, waarvan de afwikkeling naar verwachting resulteert in een uitstroom uit de onderneming van middelen die economische voordelen in zich bergen.
Eigen vermogen – Het overblijvende belang in de activa van de onderneming na aftrek van al haar vreemd vermogen
Winst- en verliesrekening
Baten – Vermeerderingen van het economische potentieel gedurende de verslagperiode in de vorm van instroom van nieuwe of verhoging van bestaande activa, dan wel vermindering van vreemd vermogen, een en ander uitmondend in toename van het eigen vermogen, anders dan door bijdragen van deelhebbers daarin (aandeelhouders, leden)
Lasten – Verminderingen van het economische potentieel gedurende de verslagperiode in de vorm van uitstroom of uitputting van activa, dan wel het ontstaan van vreemd vermogen, een en ander uitmondend in afname van het eigen vermogen, anders dan door uitdelingen aan deelhebbers daarin
Waardering van de elementen in de jaarrekening
Bij de start van de onderneming of bij het doorvoeren van een stelselwijziging, wordt een methode voor waardering van de elementen in de jaarrekening gekozen.
Afhankelijk van het element kan keuzevrijheid in de waarderingsmethode bestaan of een vaste waarderingsmethode voorgeschreven zijn. Dit valt buiten de scope van dit artikel.
Een overzicht van de verschillende waarderingsmethoden van elementen in de jaarrekening en de bijbehorende definities:
Historische kostprijs
Verkrijgingsprijs – Dit betreft de inkoopprijs plus bijkomende kosten.
Vervaardigingsprijs – Dit betreft de inkoopprijs van de verbruikte grond- en hulpstoffen plus de directe productiekosten plus een redelijk deel van de indirecte productiekosten plus het aan de vervaardiging toe te rekenen deel van de rente op schulden.
Realiseerbare waarde / Lagere marktwaarde – De boekwaarde van de verkrijgings- of de vervaardigingsprijs wordt vergeleken met een eventuele lagere marktwaarde. De lagere marktwaarde is de hoogste van de opbrengstwaarde of de bedrijfswaarde. Is de boekwaarde hoger dan de opbrengstwaarde, dan dient een bijzondere waardevermindering doorgevoerd te worden.
Opbrengstwaarde – De verwachte verkoopopbrengst minus bijbehorende te maken verkoopkosten.
Bedrijfswaarde – De waarde voor het bedrijf die volgt uit het disconteren van de verwachte kasstromen van het actief met de bijbehorende vermogenskostenvoet.
Actuele waarde
Actuele kostprijs – Actuele inkoopprijs (dus niet de historische kostprijs die werkelijk betaald is) plus bijkomende kosten, verminderd met afschrijvingen.
Bedrijfswaarde – De waarde voor het bedrijf die volgt uit het disconteren van de verwachte kasstromen van het actief met de bijbehorende vermogenskostenvoet.
Marktwaarde – Het bedrag waarvoor een actief kan worden verhandeld tussen terzake goed geïnformeerde partijen, die tot een transactie bereid en onafhankelijk van elkaar zijn (exclusief aankoopkosten).