Omrekening buitenlandse deelneming in de jaarrekening
Ondernemingen zijn in toenemende mate internationaal georiënteerd. Dit levert uitdagingen op voor de jaarrekening. Zulks bijvoorbeeld bij een deelneming in een onderneming die gevestigd is in een ander land en een andere presentatievaluta hanteert. In dit artikel behandelen we de omrekening buitenlandse deelneming in de jaarrekening.
Omrekening naar de presentatievaluta
Een omrekening buitenlandse deelneming in de jaarrekening geschiedt op dezelfde manier als een omrekening functionele valuta in de presentatievaluta.
RJ 122.302 geeft een uiteenzetting over hoe de omrekening van de functionele valuta naar de presentatievaluta te realiseren:
De resultaten en de financiële positie van een rechtspersoon waarvan de functionele valuta niet de valuta is van een economie met hyperinflatie, dienen als volgt te worden omgerekend in een andere presentatievaluta:
- De activa en passiva dienen voor iedere gepresenteerde balans (dus ook de vergelijkende cijfers) te worden omgerekend tegen de slotkoers op balansdatum;
- De baten en lasten dienen voor iedere winst- en verliesrekening (dus ook de vergelijkende cijfers) te worden omgerekend tegen de wisselkoersen op de transactiedata;
- De omrekeningsverschillen uit 1 en 2 dienen in de reserve omrekeningsverschillen als onderdeel van het eigen vermogen te worden verwerkt.
Uitzondering baten en lasten
Om praktische redenen en enkele wanneer de koers niet aanzienlijk fluctueert, kan voor het omrekenen van de baten en lasten ook een koers gebruikt worden die de koers op transactiedatum voldoende benadert. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan de gemiddelde koers over een periode of de slotkoers op balansdatum.
Waardoor ontstaan omrekeningsverschillen?
Omrekeningsverschillen ontstaan doordat:
- De omrekening van activa en passiva tegen slotkoers verschilt van de slotkoers van de vorige periode;
- De omrekening van baten en lasten tegen wisselkoersen op transactiedata en de omrekening van activa en passiva tegen slotkoers geschiedt.
Voorbeeld omrekening buitenlandse deelneming in de jaarrekening / wettelijke reserve omrekeningsverschillen van buitenlandse deelnemingen
Onderneming Nederland BV hanteert als presentatievaluta de euro. Nederland BV heeft een 100%-belang in Amerika LLC. Amerika LLC hanteert als presentatievaluta de Amerikaanse dollar.
Op 1 januari 2021 bedraagt de wisselkoers $1,00 = € 1,00.
Op 31 december 2021 bedraagt de wisselkoers $1,00 = € 0,90.
De gemiddelde wisselkoers over 2021 bedraagt $1,00 = € 0,95.
Het eigen vermogen van Amerika LLC bedraagt per 1 januari 2021 $ 1.000.000. Amerika LLC heeft een goed jaar en draait een winst van $ 500.000.
Uitwerking omrekening buitenlandse deelneming in de jaarrekening
- In de balans van Onderneming Nederland BV wordt het belang in Amerika LLC gewaardeerd tegen $ 1.500.000 * 0,90 (slotkoers) = € 1.350.000;
- Resultaat deelneming Amerika LLC in de winst- en verliesrekening van Onderneming Nederland BV bedraagt $ 500.000 * 0,95 (gemiddelde koers) = € 475.000;
- De omrekeningsverschillen uit 1 ($ 1.000.000 * (0,90 – 1,0 = € -100.000) en 2 ($ 500.000 * (0,95 – 1,0 = € -25.000) worden in de reserve omrekeningsverschillen als onderdeel van het eigen vermogen verwerkt (samen € -125.000);
- De mutatie in het eigen vermogen van € 350.000 bestaat voor € 475.000 uit resultaat deelneming Amerika LLC en € -125.000 uit omrekeningsverschillen.
Artikel 2:389 lid 8 BW
Waardevermeerderingen of waardeverminderingen van deelnemingen wegens omrekening van het daarin geïnvesteerde vermogen en het resultaat vanuit de valuta van de deelneming naar de valuta waarin de rechtspersoon zijn jaarrekening opmaakt, komen ten gunste respectievelijk ten laste van een reserve omrekeningsverschillen. Valutakoersverschillen op leningen aangegaan ter dekking van valutakoersrisico van buitenlandse deelnemingen, komen eveneens ten gunste respectievelijk ten laste van deze reserve. De reserve kan een negatief saldo hebben. Bij gehele of gedeeltelijke vervreemding van het belang in de desbetreffende deelneming wordt het gedeelte van de reserve dat op het vervreemde deel van die deelneming betrekking heeft aan deze reserve onttrokken. Indien de reserve omrekeningsverschillen een negatief saldo heeft, kunnen ter hoogte van dit saldo geen uitkeringen worden gedaan ten laste van de reserves.