Operational of financial lease
Lease is een veelgebruikte financieringsvorm. Centraal bij lease staat de financiering van een goed door de lessor (verstrekker van de lease) aan de lessee (ontvanger van de lease). Lease komt in beginsel in twee vormen voor: operational lease en financial lease. In dit artikel worden de verschillen tussen beide vormen behandeld inclusief de impact hiervan op de jaarrekening.
Of er operational of financial lease op een contract staat, is voor de verwerking niet relevant. Een leaseovereenkomst dient te worden geclassificeerd als een financiële lease als de voor- en nadelen verbonden aan de eigendom van het leaseobject geheel of nagenoeg geheel door de lessee worden gedragen. Alle andere leaseovereenkomsten dienen als operationele leases te worden geclassificeerd.
Financial lease
Bij financial lease betaalt de lessee rente en lost de financial lease af. Financial lease lijkt sterk op huurkoop. De lessor stelt het goed ter beschikking aan de lessee. De financial leaseovereenkomst heeft veelal een duur gelijk aan de economische levensduur van het goed. Tussentijds opzeggen behoort niet tot de mogelijkheden. De lessee ontvangt een koopoptie in het financial leasecontract om het goed tegen het einde van de looptijd tegen een symbolisch bedrag over te nemen. Het economische risico ligt bij de lessee.
Operational lease
Bij operationel lease betaalt de lessee maandelijks een vast bedrag voor het gebruik van het goed. Operational lease lijkt op huur. In het operational leasetarief zijn componenten als onderhoud en verzekeringen veelal opgenomen. De operational leaseovereenkomst heeft veelal een kortere duur dan de economische levensduur van het goed. Het economische risico ligt bij de lessor.
Verschillen tussen operational en financial lease
Helaas is het verschil tussen operational en financial lease vaak niet eenvoudig te duiden. Elke lease is uniek. Of een lease kwalificeert als operational of financial lease dient op basis van hetgeen overeengekomen bepaald te worden.
Bij de leaseclassificatie dient de economische realiteit van de transactie bepalend te zijn en niet zozeer de juridische vorm van de transactie. Voorbeelden van situaties die individueel of in combinatie er toe leiden dat de lease gewoonlijk als financiële lease wordt geclassificeerd zijn:
- de leaseovereenkomst draagt de eigendom van het leaseobject over naar de lessee aan het einde van de leaseperiode;
- de lessee heeft het recht het leaseobject te kopen tegen een bedrag ver beneden de verwachte reële waarde van het object op het tijdstip dat dit recht voor het eerst kan worden uitgeoefend, zodanig dat op het tijdstip van het aangaan van de leaseovereenkomst het redelijk zeker is dat de optie zal worden uitgeoefend;
- de leaseperiode omvat het belangrijkste deel van de economische levensduur van het leaseobject;
- op het tijdstip van het aangaan van de leaseovereenkomst is de contante waarde van de minimale leasebetalingen gelijk of nagenoeg gelijk aan de reële waarde van het leaseobject;
- het leaseobject is zodanig specifiek dat het, zonder belangrijke modificaties, alleen geschikt is voor gebruik door de lessee.
Voor de voorbeelden genoemd onder de derde en de vierde bullit worden wel het 75% respectievelijk het 90%-criterium gehanteerd.
75%-criterium
Bij het 75%-criterium wordt bezien of de leaseperiode 75% of meer van de economische levensduur van het leaseobject bedraagt.
90%-criterium
Bij het 90%-criterium wordt bezien of de contante waarde van de minimale leasebetalingen 90% of meer bedraagt van de waarde van het leaseobject bij het aangaan van de leaseovereenkomst. Deze criteria kunnen worden beschouwd als indicatief.
Beknopte beschrijving van de verwerking in de jaarrekening
Operational lease
Lessor –De lessor activeert het goed en schrijft hier stelselmatig over de gebruiksduur op af. De leaseopbrengst wordt als omzet verantwoord.
Lessee –De lessee neemt enkel de kosten van de operational lease op in de resultatenrekening.
Financial lease
Lessor –De lessor neemt de contante waarde van de in de toekomst te ontvangen leasetermijnen van de lessee op. Het verschil tussen de contante waarde van de in de toekomst te ontvangen leasetermijnen van de lessee en de boekwaarde van het geleaste actief wordt als omzet in de resultatenrekening verantwoord.
Lessee –De lessee activeert het goed en neemt op basis van de contante waarde van de leaseverplichtingen een leaseverplichting op. Het actief wordt stelselmatig over de gebruiksduur afgeschreven. Periodiek wordt op de leaseverplichting afgelost. Over de leaseverplichting wordt rente berekend.