Immateriële vaste activa
Immateriële vaste activa (IMVA) zijn niet-monetaire activa zonder fysiek gedaante. Enkele voorbeelden zijn bijvoorbeeld taxivergunningen, software en goodwill. In dit artikel leest u wanneer IMVA geactiveerd dienen te worden, tegen welke waardering zulks geschiedt en welke overige bijzonderheden gepaard gaan met IMVA.
Kenmerken IMVA
IMVA hebben de volgende elementaire kenmerken:
- IMVA zijn van niet-monetaire aard;
- IMVA hebben geen fysiek gedaante (ze zijn niet tastbaar);
- De organisatie heeft de beschikkingsmacht over de IMVA;
- De organisatie verwacht toekomstige economische voordelen met de IMVA te genereren;
- De IMVA komen voort uit een gebeurtenis uit het verleden;
- De IMVA zijn identificeerbaar (ze zijn bijvoorbeeld afscheidbaar of ze vloeien voort uit contractuele rechten).
Wanneer opnemen op de balans?
Activering van IMVA op de balans gebeurt als het waarschijnlijk (kans >50%) is dat toekomstige voordelen (als gevolg van de IMVA) toekomen aan de rechtspersoon en de kosten van het actief betrouwbaar vastgesteld kunnen worden
Uitzonderingen
Intern gegenereerde goodwill, kosten uit de onderzoeksfase van IMVA en interne merknamen / klantenbestanden etc. worden niet geactiveerd.
Fusies en overnames
De uitzondering op de uitzondering is het geval bij fusies- en overnames, waarbij in de geconsolideerde jaarrekening hetgeen genoemd door waardering op reële waarde wel terug kan komen.
Verplicht activeren
Activeren is verplicht wanneer het product van de IMVA technisch, commercieel en financieel uitvoerbaar is, de organisatie het voornemen heeft om het product op de markt te brengen en hiertoe ook de mogelijkheden heeft.
Waardering
De eerste waardering van IMVA gaat tegen de aanschafwaarde / vervaardigingsprijs plus toerekenbare kosten. Ook latere uitgaven worden conform dezelfde voorwaarden geactiveerd.
Uitzondering
Verkoop- en administratiekosten, andere algemene overheadkosten, Inefficiëntieverliezen en aanloopverliezen en uitgaven voor training van het bedienend personeel komen niet in aanmerking voor activering.
Fusies en overnames
De uitzonderling op de uitzondering wordt gevormd door fusies- en overnames, waarbij in de geconsolideerde jaarrekening hetgeen genoemd door waardering op reële waarde wel terug kan komen.
Actuele waarde
In een beperkt aantal gevallen is waardering tegen actuele waarde mogelijk. Het gaat bijvoorbeeld om IMVA waarvoor een actieve markt bestaat (bijvoorbeeld emissierechten of taxivergunningen)
Afschrijvingstermijn
IMVA wordt over de economische levensduur afgeschreven. Hierbij geldt een weerlegbaar vermoeden van een maximum van 20 jaar. Wordt over een periode van langer dan 20 jaar afgeschreven, dan dient dit toegelicht te worden en dient jaarlijks een impairmenttest uitgevoerd te worden. Ook bij nog niet in gebruik genomen activa dient jaarlijks een test voor bijzondere waardevermindering uitgevoerd te worden. Ten slotte dient er bij indicaties op een bijzondere waardervermindering ook een test voor bijzondere waardevermindering uitgevoerd te worden.
In de praktijk zien we regelmatig dat de economische levensduur niet te bepalen is. Is de economische levensduur niet te bepalen, dan geldt een maximale afschrijvingstermijn van 10 jaar.
Wettelijke categorieën
IMVA worden opgedeeld in de volgende vijf wettelijke categorieën:
- Kosten oprichting en uitgifte aandelen;
- Kosten van ontwikkeling;
- Kosten van verwerving van intellectuele rechten;
- Kosten van goodwill; en
- Vooruitbetalingen.
Wettelijke reserves
Bij het activeren van de volgende IMVA dient tegelijkertijd een wettelijke reserve gevormd te worden: kosten oprichting en uitgifte aandelen en kosten van ontwikkeling. Een wettelijke reserve wordt gevormd ter bescherming van de vreemd vermogenverstrekkers.
De journaalposten van activeren IMVA en een bijbehorende wettelijke reserve:
Activering van IMVA
IMVA (B)
@ Bank (B)
Vormen van een wettelijke reserve:
Overige Reserve (B)
@ Wettelijke reserve (B)
Bij het afschrijven van het IMVA valt de wettelijke reserve voor hetzelfde bedrag vrij:
Afschrijvingskosten IMVA (W&V)
@ Afschrijving IVA (B)
Wettelijke reserve (B)
@ Overige reserve (B)